کد مطلب:35221
شنبه 1 فروردين 1394
آمار بازدید:25
آيا صدور گناه از معصوم امتناع ذاتي دارد؟
صدور گناه از معصوم، امتناعي ذاتي ندارد؛ يعني عقلاً محال نيست كه معصوم گناه كند، زيرا اولاً اگر صدور گناه محال بود، مقدور نميبود و اگر مقدور نميبود، مورد تكليف قرار نميگرفت. ثانياً اگر از انجام معصيت ناتوان ميبود، نميتوانست حجّت بر مردم باشد و خداوند دستور تأسيّ به او را بدهد. ثالثاً اگر انجام گناه داتاً محال باشد، اطاعت ذاتاً ضروري خواهد بود و در چنين صورتي اطاعت هم مورد تكليف قرار نميگيرد و مجالي براي انذار و تبشير و وعده و وعيد باقي نميماند.
از اين روست كه فرشتگان مكلفّ نيستند و شايد علت عدم ذكر فرشتگان در آيه «و ما خلقت الجِّن و الاِنس الا لِيَعبدون» ذاريات/56 همين نكته باشد.
دينا نشئه تكليف است، و معصوم چون انسان است مكلف است و اگر چه ميتواند معصيت كند، ليكن خود را به آن نميآلايد، از اين رو خداي سبحان ميفرمايد: «لَئن أَشركت لَيحبطن عَملك» زمر/65. گرچه محال عادي است كه پيامبر اكرم(ص) معصيت كند ولي مكلف به ترك معصيت است؛ ميتواند خطور داشته باشد ولي خاطرهاش نيز مصون است، چون خاطره او يا الهي است يا مَلَكي و هر گز خاطره نفساني ندارد چه رسد به خاطره شيطاني.
نتيجه آن كه صدور گناه از معصوم عقلاً محال نيست، پس ذاتاً امكان دارد، گرچه عادةً صادر نميگردد. توضيح آن كه در ملكه عصمت، اختيار وجود دارد و ميتوان فعل را قبل از انجام آن به صورت قضيه ممكنه به فرد معصوم نسبت داد و گفت: «المعصوم يفعل الاطاعة بالامكان و يفعل المعصية بالامكان»، ولي پس از انجام، اسناد آن فعل بع شخصْ ضروري و عدم آن ممتنع ميشود. ليكن اين گونه امتناع، امتناع بالاختيار است كه با داشتن اختيار منافاتي ندارد. بنابر اين پس از انجام طاعت گفته ميشود: «هذا المطيع مطيع بالضرورة»، كه در واقع قضيه مزبور به صورت «ضروري بشرط محمول» است.
: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.